คนค้นฅน
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ให้นักเรียนได้รับประสบการณ์ตรง หรือการค้นหาคำตอบด้วยตนเองเองนั้นจะทำให้นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้ดีกว่าการบอกเล่า หรือการอ่าน ดังนั้นในการจัด กิจกรมการเรียนรู้ที่ให้นักเรียนได้สำรวจข้อมูลด้วยตนเองนั้น จะทำให้นักเรียนประมวลผลความรู้ด้วยตนเอง และเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง การจัดกิจกรรมการศึกษาข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ตาม หัวเรื่องที่กำหนดแล้วนำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในห้องเรียน จะทำให้นักเรียนมีความรู้ และเป็นการพิสูจน์แนวคิดทฤษฎีที่มีอยู่ ตลอดจนเกิดความรู้ใหม่ๆขึ้นพร้อมกันทั้งครูและนักเรียน การจัดการเรียนรู้กิจกรรมสัมภาษณ์นี้ ขอเสนอตัวอย่างกิจกรรมในบทเรียนเรื่องการดูแลสุขภาพ วัยผู้ใหญ่ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
ขั้นตอนการจัดกิจกรรม
- นักเรียนแบ่งกลุ่ม เป็น กลุ่มๆ ละ 5-6 คน
- แต่ละกลุ่มกำหนดให้นักเรียนสัมภาษณ์ครูผู้สอนในโรงเรียนเป็นชาย 1 คน และหญิง 1 คน ให้เสนอชื่อครูที่จะสัมภาษณ์ก่อนในห้องเรียน เพื่อไม่ให้สัมภาษณ์ซ้ำกัน
3. นักเรียนสัมภาษณ์ครูในประเด็นต่างๆ ดังนี้ครูมีสภาวะสุขภาพในปัจจุบัน มีอาการของ ความผิดปกติอย่างไร มีโรคประจำตัวอะไรบ้าง ครูมีวิธีการดูแลสุขภาพกาย เรื่องการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย การตรวจสุขภาพอย่างไร ครูมีภาวะเครียดหรือวิตกกังวลใจ มากน้อยแค่ไหน มีเรื่องใดที่ทำให้เกิดความเครียดได้บ้าง ครูมีวิธีในการดูแลสุขภาพจิต หรือการคลายเครียดมีอย่างไรบ้าง
4. นักเรียนใช้เวลาศึกษาข้อมูล 1 สัปดาห์
5. นักเรียนตัวแทนกลุ่มรายงานหน้าชั้นเรียน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน
6. นักเรียนร่วมกันอภิปรายข้อมูลที่ได้มา นักเรียนคิดวิเคราะห์ ในเรื่องดังต่อไปนี้
- วัยผู้ใหญ่มีความผิดปกติทางร่างกายอย่างไรบ้าง เพศชายและหญิงมีความผิดปกติที่เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร
- วิธีการดูแลสุขภาพกายและสุขภาพจิตของผู้ใหญ่มีอะไรบ้าง
- การดูแลสุขภาพกายของครูชายและครูหญิงมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรบ้าง
- การดูแลสุขภาพจิตของวัยผู้ใหญ่กับวัยกลางคนมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรบ้าง
7. นักเรียนร่วมกันสรุปผลและครูช่วยเพิ่มเติมเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์
ประโยชน์ที่นักเรียนได้รับ
- นักเรียนได้รับประสบการณ์ตรงในการศึกษาเก็บข้อมูลด้วยตนเอง
- นักเรียนได้เรียนรู้จากข้อมูลจริงๆ จากกลุ่มตัวอย่างในโรงเรียน
- นักเรียนฝึกการวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล
- นักเรียนฝึกวิธีการในการสัมภาษณ์ การใช้คำถาม และการจดบันทึกการสัมภาษณ์
- นักเรียนมีสัมพันธภาพที่ดีกับครูผู้สอน มีความใกล้ชิดและเข้าใจครูมากขึ้น
แนวทางการจัดกิจกรรม
- การกำหนดหัวข้อและขั้นตอนในการสัมภาษณ์ ก่อนทำกิจกรรม ต้องชี้แจงวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ และชัดเจน การกำหนดประเด็นในการสัมภาษณ์ให้ชัดเจน มีการฝึกการใช้คำถามในการสัมภาษณ์ก่อนการปฏิบัติจริง
- ก่อนการทำกิจกรรมสัมภาษณ์ ครูต้องเตือนนักเรียนในเรื่องมารยาท ในการเข้าพบคุณครูเพื่อขอสัมภาษณ์ ต้องมีการแนะนำตัวเองก่อนการสัมภาษณ์ ชี้แจงวัตถุประสงค์เบื้องต้นให้คุณครูทราบก่อน กริยามารยาทต้องมีความสุภาพ อ่อนน้อม ใช้คำพูดที่สุภาพ และเมื่อสัมภาษณ์แล้วต้องกล่าวคำขอบคุณ ถ้าต้องมีการนัดคุณครูเพื่อสัมภาษณ์ นักเรียนก็ต้องตรงต่อเวลาอย่างเคร่งครัด
- การบูรณาการคุณธรรมกับการเรียนรู้ นอกจากบทเรียนเป็นที่น่าสนใจแล้ว ครูยังสามารถสอดแทรกเรื่องคุณธรรม ความกตัญญูต่อครู ให้กับนักเรียนเห็นได้อีก เช่น ครูบางคนมีโรคประจำตัวแต่ยังรักการสอนไม่ยอมลาออกไปเพราะเป็นห่วงนักเรียน นักเรียนควรมีความเข้าใจและไม่ดื้อไม่ซนในเวลาที่เรียนกับครู หรือ ครูบางคนจะบอกว่าสาเหตุที่เครียดมากที่สุด คือนักเรียนไม่สนใจเรียน ครูผู้สอนสามารถสอดแทรกให้นักเรียนคิดได้ว่า จริงๆ แล้วครูทุกคนเป็นห่วงนักเรียน และการที่นักเรียนไม่ตั้งใจเรียนก็เป็นสาเหตุทำให้ครูเจ็บป่วยไม่สบายได้
สรุปผลการจัดกิจกรรมและข้อเสนอแนะ
- กิจกรรมคนค้นฅน ด้วยการสัมภาษณ์ เป็นที่สนใจของนักเรียน เพราะกลุ่มตัวอย่างเป็นครูในโรงเรียน โดยธรรมชาติของคนก็ย่อมสนใจเรื่องใกล้ๆ ตัวอยู่แล้ว ดังนั้นเวลาที่นักเรียนออกไปรายงานหน้าชั้น เพื่อนๆในชั้นเรียนก็จะตั้งใจฟัง อยากรู้ว่าครูแต่ละคนเป็นอย่างไรบ้าง บางกลุ่มสามารถเจาะลึกข้อคำถามส่วนตัวได้มาก ก็จะได้รับความสนใจจากเพื่อนๆ มาก จะเห็นได้ว่าครูบางคนที่ ใจดีเป็นกันเองกับนักเรียน ก็จะมีนักเรียนขอสัมภาษณ์เกือบทุกห้อง และที่นักเรียนส่วนใหญ่สนใจมากที่สุดก็เห็นจะเป็นครูฝ่ายปกครอง โดยเฉพาะครูที่ดุๆ ถ้ามีกลุ่มไหนสัมภาษณ์มาได้นักเรียนจะให้ความสนใจมากเป็นพิเศษบรรยากาศในห้องเรียนสนุกสนานเป็นกันเอง
- การจัดการเรียนรู้นั้น ถ้าจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยใช้สื่อการสอนที่อยู่ใกล้ตัวนักเรียน ครูก็ไม่ต้องหาตัวอย่างหรือสื่อการสอนอื่นๆ ให้ยุ่งยากเลย การเลือกใช้สื่อที่อยู่รอบๆ ตัวของนักเรียนเป็นสื่อที่ดีที่สุด และเป็นการบูรณาการความรู้เชื่อมโยงสู่ชีวิตประจำวันด้วย
- กิจกรรมนี้นอกจากจะใช้กับครูในโรงเรียนแล้ว ยังสามารถนำมาใช้กับบทเรียนอื่นๆ เช่น อันตรายจากการประกอบอาชีพได้ โดยให้นักเรียนสัมภาษณ์ผู้ปกครองของนักเรียน ถึงลักษณะของการทำงานของผู้ปกครองในแต่ละวัน และวิเคราะห์ถึงอันตรายที่เกิดจากการประกอบอาชีพนั้นๆ เวลานักเรียนเขียนรายงานถึงอาชีพของผู้ปกครอง และวิเคราะห์อันตรายจากการประกอบอาชีพมานั้น บางครั้งนักเรียนมีมุมมองที่แปลกแตกต่างออกไป เช่นอันตรายจากอาชีพครูอาจทำให้โดนนักเรียนทำร้าย อาชีพขายอาหารตามสั่งจะเครียดกับการจดจำรายการอาหารของลูกค้าที่ไม่เหมือนกัน หรืออาชีพนักขายก็จะมีอันตรายจากการขับรถเดินทางไปไกลๆ เป็นต้น นอกจากจะได้ข้อมูลในการเรียนแล้วครูยังสามารถสอดแทรกคุณธรรม ชี้ให้นักเรียนเห็นความลำบากของพ่อแม่ ผู้ปกครองในการทำงาน หาเงินมาให้ลูกๆ ใช้ นักเรียนควรเข้าใจและเห็นใจพ่อแม่ ควรทำตัวให้เป็นเด็กดี ตั้งใจเรียนให้สมกับที่พ่อแม่ต้องทนลำบากในการทำงานอีกด้วย
|